عَلَّمَکُمْ مَا لَم ْتَکُونُواْ تَعْلَمُونَ( سوره بقره 239 )
آموخت آنچه را که آدمی نمی توانست بداند.
در روایت آمده: «مَنْ عَمِلَ بِمَا عَلِمَ عَلَّمَهُ آللهُ مَا لَمْ یَکُنْ یَعْلَمُ[1] »؛ اگر کسى با آن چه یافته و آموخته زندگى کند، خدا نیز آن چه را که نمى‌توانسته بیابد و بیاموزد، به او یاد مى‌دهد.
پس آن چه که آدمى به تنهایى در سلوکش امکان وقوفش را نداشته به او یاد مى‌دهند. آدمى در سلوکش به حدّى از آگاهى مى‌رسد، ولى او به ما چیزهایى را یاد داده که با همه سلوک‌مان؛ از سرخ و سبز و هندى‌اش… نمى‌توانستیم به آن‌ها برسیم؛ «عَلَّمَکُمْ مَا لَمْ تَکُونُواْ تَعْلَمُونَ[2] ».
[1] ـ نمى‌گوید: «عَلَّمَهُ آللهُ مَا لایَعْلَمُ» نه، مى‌گوید: «مَا لَم ْیَکْن یَعْلَمُ». سه تعبیر است: «لَمْ یَکُنْ یَعْلَمُ»؛ نمى‌توانست بداند. «لَمْ یَعْلَمْ»؛ نمى‌دانست(در گذشته). «لایَعْلَمُ»؛ نمى‌داند(در آینده).تعابیر روایات متفاوت است: 1. «مَنْ عَمِلَ بِمَا یَعْلَمُ عَلَّمَهُ آللهُ مَا لَمْ یَعْلَمْ»؛ بحار الانوار، ج 75،ص 189. 2. «مَنْ عَمِلَ بِمَا عَلِمَ وَرِثَهُ آللهُ عِلْمَ مَا لَمْ یَعْلَمْ»؛ همان، ج 89، ص 172. 3. «مَنْ عَمِل َبِمَا عَلِمَ کُفِىَ مَا لَم ْیَعْلَمْ»؛ وسائل الشیعه، ج 27، ص 164. 4. فِى رِوَایَهِ آلْمِعْرَاجِیَّهِ: «یَا اَحْمَدُ اِنَّ الْعَبْدَ اِذَا جَاعَ بَطْنُهُ وَ حَفِظَ لِسَانَهُ عَلَّمْتُهُ آلْحِکْمَهَ وَ اِنْ کَانَ کَافِرَاً تَکُونُ حِکْمَتُهُ حُجَّهً عَلَیْهِ وَ وَبَالاً وَاِنْ کَانَ مُؤْمِنَاً تَکُونُ حِکْمَتُهُ لَهُ نُورَاً وَ بُرْهَانَاً وَ شِفَاءً وَ رَحْمَهً فَیَعْلَمُ مَا لَمْ یَکُنْ یَعْلَمُ وَ یُبْصِرُ مَالَمْ یَکُنْ یُبْصِرُ»؛ ارشاد القلوب، ج 1 ص 205. ناشر.
