توضیح :
در ماه رمضان امسال، همچون سالهای گذشته، هر شب شاگردان استاد صفایی در محل اسکان دوستان در حسینیه بحنوردیها حاضر می‌شدند و هر یک با مطرح‌کردن موضوعی خاص در جمع شرکت‌کنندگان، به مذاکره علم و مباحثه در آن زمینه می‌پرداختند.
امسال البته این جلسات مباحثه نسبت به سالهای قبل از نظم بهتری برخوردار بودند و موضوعات و اساتید از قبل مشخص شده و اعلام می‌شدند.
متن حاضر چکیده و خلاصه نکات یکی از این گفتگو‌های صمیمی است که تحت عنوان حلقه‌های معرفت، برگزار شده است.
لازم به ذکر است که هدف از ارائه چکیده حلقات معرفت، طرح موضوع مورد بحث به صورت کامل نیست؛ بلکه تنها تعدادی از نکات مورد بحث، با هدفِ اطلاع سایرین از موضوعات حلقات، آشنایی با اساتید مربوطه و نیز آشنایی با سرفصل‌هایی برای مطالعه و پژوهش، عرضه می‌شود.
مراد از مراحل سلوک که عمدتا بحثی عرفانی محسوب می‌شود، گفتگو از سیری معنوی است که در آن انسان برای رسیدن به اهدافی عالی تلاش می‌کند با عبور از یک سلسله منازل و به کمک ابزارهایی به آنجا برسد.
از میان مسلمانان اولین طرحهایی که در زمینه مراحل سلوک ارائه شده، به اوایل قرن دوم و نوشته‌های ذوالنون مصری و شقیق بلخی برمی‌گردد که در زمان امام موسی کاظم علیه‌السلام زندگی می‌کرده‌اند.
بعدها طرحهای متعددی در رابطه با مراحل سلوک توسط دانشمندان مسلمان مطرح شد. بعضی فقیه و بعضی عارف و بعضی نیز فیلسوف بودند که هر یک با توجه به گرایش خودشان از این موضوع گفتگو کرده‌اند. این سیر تا امروز ادامه داشته است.
ویژگی عمده درباره طرحهایی که در رابطه با مراحل سلوک ارائه می‌شد، این است که در طرح‌ها توجهی به روایات نشده است.
آقای صفایی را می‌توان ادامه سیر مسلمانان در این بحث نگاه کرد که تفاوت اصلی ایشان دغدغه استناد به به وحی است.
این دغدغه در نوشته‌های گذشته کمتر دیده می شود. البته غزالی و ابوطالب مکی تا اندازه‌ای چنین دغدغه‌ای را دارند.
در نوشته های آقای صفایی پنج طرح سلوک می توانیم ببینیم. طرحهای استاد در زمینه مراحل سلوک در این کتابها آمده‌اند:
1: کتاب «مسئولیت و سازندگی»، ص 149.
2: کتاب «رشد»، ص17، (در پاورقی)
3: «مسئولیت وسازندگی»، فصل هفتم
4: «صراط». (تمام کتاب)
5: «مسئولیت و سازندگی» فصل آخر کتاب، بخش مرور
طرح اول: کتاب «مسئولیت و سازندگی»،ص149:
تفکر،
معرفت به خود و رب،
عشق و ایمان،
اطاعت و تقوا،
آزادی و زهد،
رضا،
حیرت،
تفویض.
طرح دوم: کتاب «صراط»:
فکر، عقل، ایمان، جهاد، بلاء، عجز، استعانت، اعتصام
طرح سوم: «از اسلام تا رضوان» در کتاب «رشد»:
اسلام ، ایمان ، تقوا ، احسان ، اخبات ، قرب ، لقاء ، رضاء و رضوان.
طرح چهارم: سفرهای پنج‌گانه، کتاب «مسئولیت و سازندگی»، فصل هفتم:
1- سفر از بیرون به خویشتن،
2- از خویشتن تا حق،
3- از حق تا خلق،
4- و از خلق و با خلق تا حق،
5- از حق تا حق.
طرح پنجم: «مسئولیت و سازندگی»، فصل آخر کتاب، بخش مرور: این طرح در پاسخ به این سؤال است که چرا آنچه باور داریم در ما اثر و حرکتی نمی‌آورد؟
فکر ، ذکر ، عهد ، عمل (که می تواند باعث ریشه دار شدن همان جریان فکری و قلبی شود) ، یقین ، شهود، تسلیم.
