این کتاب، مجموعه دست‌نوشته‌‌های استاد علی صفایی است که در سال ۱۳۵۴ به رشته تحریر درآمده
و از دغدغه‌‌های استاد در آن سال‌ها حکایت دارد و درواقع تطبیق دیدگاه‌ها و طرح مبانی برخاسته از اعتقادات دینی است
که در کتاب‌‌های درس‌‌های انقلاب به‌طور مبسوط تبین شده است.
در این کتاب، معیارهایی مطرح شده که بتوان با آنها عملکردها را بررسی کرد.
ایشان با این معیارها، مجموع حرکت‌‌های شکل‌گرفته در دوران رضاخان بعد از جنگ جهانی دوم، رقابت‌های نیروهای استعماری،
چگونگی ورود آمریکا به ایران، حرکت ضدانگلیسی مصدق،
ورود کمونیسم به ایران، جریان اصلاحات ارضی، مبارزات روحانیت
و شکل‌گیری مجاهدین و فداییان خلق را بررسی کرده است.
