در نقد ادبیات داستانی
این کتاب، مصداقی از اندیشه استاد علی صفایی حائری در زمینه نقد ادبی و هنری است؛
یعنی اصول و معیارهایی که ایشان در کتاب استاد و درس؛ ادبیات هنر و نقد مطرح کردهاند،
در این کتاب بر روی آثار مختلف ادبی معاصر تطبیق داده،
و با طرح معیارها و میزانهای ثابت نقد، نقدهای مبنایی بر آن آثار وارد شده است.
ذهنیت، همان فلسفه و بینش و شهود هنرمند است
و زاویه دید، نگرش و بیان هنری است.
در این کتاب آثار ادبی همچون سووشون، کلیدر، صد سال تنهایى، سمفونی مردگان و …
بر این دو اساس بررسی و تحلیل شده است.